Depressie of ADHD/ADD

Vaak krijgen we de vraag: heb ik nou ADD of een depressie? Vaak is het geen of-of maar een en-en. Bij ADHD en ADD komt geregeld ook depressie kijken, en daar zit een samenhang in. Het is dus niet een totaal op zichzelf staand iets dat je naast ADHD of ADD ook last van depressieve gevoelens of zelfs een depressie hebt. We nemen je mee in onze visie:

Mensen met ADHD en ADD hebben meer dan gemiddeld butsen opgelopen in het leven. Al van jongs af aan merk je: hé ik ben anders, hé de mensen vinden het niet leuk zoals ik ben, hé ik snap de wereld niet. Vanuit die gevoelens ga je je proberen anders te gedragen. Het is een natuurlijke behoefte van mensen om geaccepteerd te worden door de rest. En die behoefte wordt bij kleine kinderen nog niet gecensureerd door het brein. Pas later ga je misschien denken: ‘bekijk het maar, ik mag zijn zoals ik wil zijn’. Maar als kleine pup voel je dan in de basis ‘ik ben niet ok, ik ben niet goed genoeg’. Dat gevoel dat heeft effect op je lichaam! Je lichaam belandt daardoor in een structurele stress-toestand. En dat merk je eigenlijk niet eens, omdat het bijna altijd zo geweest is. Dit noemen we gevolgschade.

Dit heeft twee effecten die samen een beetje een vicieuze cirkel vormen:

Doordat je lichaam veel stress-stoffen aanmaakt, verbruikt het daar ook veel bouwstenen voor. Denk aan magnesium, zink en vitamine b. Die bouwstenen worden ingezet om adrenaline, cortisol en andere stress-stoffen aan te maken. En daardoor komt er een tekort voor bijvoorbeeld serotonine en melatonine. Serotonine heb je nodig om je vrolijk en gelukkig te voelen. Melatonine heb je nodig om lekker te slapen. Ziehier de basis voor depressie: te weinig serotonine! En slaaptekort werkt ook niet echt bevorderlijk! Wil je hier meer over weten bekijk dan eens dit filmpje
Je gaat negatiever over jezelf denken. Veel mensen met ADHD denken dat ze een looser zijn, niets kunnen, hebben een laag zelfvertrouwen. Wat hartstikke zonde is, want je kan van alles! Alleen misschien niet volgens het meest gebruikelijke boekje. Negatieve gedachten over jezelf zijn al niet bevorderlijk voor je stemming maar versterken ook weer de stress in je lichaam. Waardoor het proces onder nummer 1 weer versterkt wordt.

Hoe kom je hier uit?

Je komt hier uit door allereerst je lichaam uit de chronische stress-stand te halen. Want als je steeds maar denkt en voelt ‘ik ben niet ok’, blijft je lichaam stresshormonen aanmaken en dus je voorraadschuur uitputten. EN daarmee raak jij uitgeput. En het vervelende is dat die stress-stand zo vervlochten is met hoe je denkt, wat je denkt en wat je voelt, dat er meer nodig is dan een dagelijks ontspannings trucje. Je komt er niet door je voor te nemen elke dag te wandelen, of yoga te doen of te mediteren. Allereerst is er een kans dat je er écht te onrustig voor bent. Ten tweede is het een tijdelijke ontlading maar zolang jij de brein gewoontes hebt die je hebt, blijft je lichaam heel makkelijk weer in de ’teveel aan’-stand gaan. Als je de hele tijd aan staat, is het lichaam daar op een gegeven moment zo moe van dat het juist doorslaat naar de totale ‘uit-stand’ en dat zul je ervaren als een depressie. Er is niets meer waar je enthousiast van kan worden, je bed voor uit wil komen of energie aan kan besteden.

Om het nog verwarrender te maken kan het zich ook afwisselen. Dus zodra je weer een beetje energie en positiviteit gaat ervaren word je een stuiterbal en zodra die energie weer op is zak je terug in een depressie. Voor jezelf en voor de omgeving maar moeilijk te volgen. Daarom is het nodig parallel zowel de fysieke spanning als je brein-denk-en-voel-gewoontes aan te pakken. En daar heb je vaak een ander bij nodig, een echt goede coach of therapeut die aan beide kanten met je kan werken!

Specifiek bij ADHD geldt dat veel therapeuten die samenhang niet zien. Dat je het ene moment super hyper kan zijn en tegelijkertijd depressief. Dat heeft ermee te maken dat je als ADHD’er vaak probeert om jezelf te temperen. Je dempt daarmee als het ware je natuurlijke golvende proces van energie Het effect hiervan is dat het niet meer natuurlijk verloopt, het lichaam niet zijn tijd krijgt om de golven steeds weer af te bouwen. Het wordt, voordat het denkbrein het ‘all clear’-sein kan geven, al abrupt gestopt. Het effect daarvan is dat al die stresshormonen in feite ophopen. En de reactie van de mens is dan tweeërlei:

Op de toppen van de golven blijven functioneren.
Op de nullijn gaan functioneren.

Als je op de toppen van de golven functioneert, is er van binnen altijd onrust. Je lichaam staat steeds onder de hoogspanning van de hormonale toppen. En dan gebeurt er iets geks: je lichaam geef steeds stress-signalen af maar er is geen externe stressbron. Dat geeft een onbegrijpelijke situatie voor het brein: ik voel stress maar ik zie geen stress! Het brein wil deze tegenstrijdigheid oplossen. Dat kan door de stress van binnen te verminderen maar dat lukt niet. Dan is de enige oplossing om de zaak in evenwicht te krijgen om in de buitenwereld stressbronnen te gaan zien of te gaan creëren. Kun je je voorstellen dat om deze reden mensen ruzie gaan maken, problemen gaan zien of problemen gaan creëren? Dat is niets anders dan een verlangen om binnenkant en buitenkant weer met elkaar in evenwicht te brengen, zodat het ‘klopt’. Dat is waarom mensen steeds weer in dezelfde problemen belanden. Maar zou het niet veel fijner zijn om de stress aan de binnenkant te kunnen verminderen?

Andere mensen gaan op de nullijn functioneren. Die zijn gestopt met voelen. Dat kan ook, dan is het op de toppen van de golven te veel en zet iemand alles uit. Dan wordt het leeg, zonder koers, het doet nergens meer toe. Wellicht herkenbaar? Om uit deze nullijn te komen zul je jezelf weer moeten toestaan te gaan voelen. En wel zodanig dat het lichaam niet meteen weer naar de toppen van de golven vliegt. En hoe doe je dat? Door je lichaam eerst eens te verleiden tot het voelen van prettige, niet stresserende sensaties. Hé? Waar kennen we die gedachte van?

WAT WERKT WEL

Hoeveel doe je in je leven vanuit het WWW-principe? Ik sprak eens een man die zichzelf typeerde als iemand die altijd van A naar B en dan naar het einde van het alfabet ging. Hij was en dacht snel. En dat werd niet altijd gewaardeerd. Dus leerde hij zichzelf aan om van A naar B naar C te gaan. En hij werd ongelukkig, of dat daardoor kwam weet ik niet, maar ik weet wel dat toen hij bij me kwam hij depressief was. Hij vroeg om hulp en ik adviseerde hem een nogal snelle weg, namelijk de coaching over te slaan en in te stappen in de coachopleiding. Waarop hij zei: dan doe ik weer wat ik altijd al deed, stappen overslaan. Ik wil het nu anders doen… De vraag is echter waar hij nu eigenlijk echt last van kreeg, van de stappen overslaan of van zijn eigen kwaliteiten overslaan! Voor wie nieuwsgierig is: hij is in de coachopleiding ingestapt.

Wat werkt wel? En mag je je bezig houden met wat wel werkt of wordt je geacht je vijven op te poetsen? Cultureel bezien zijn we vooral getraind in het bezig zijn met Wat Werkt Niet. De eerste twee jaar van je leven is iedereen doorgaans nog vol bewondering over wat het doet. Je gaat je omdraaien, iedereen juicht, je gaat zitten, enthousiasme alom, je gaat staan, applaus! Maar er komt al snel een moment dat de omgeving gaan focussen op wat je nog moet leren. En dat wordt doorgaans gedaan door het accent te leggen op wat je nog niet kan. Metaforisch gezien: op het dictee staat hoeveel je fout hebt gedaan, niet hoeveel je goed doet! Bij tennisles moet je je service nog wat verbeteren of aan je backhand werken. Je krijgt niet wekelijks te horen hoe formidabel je smash is. Ik noem maar wat…

Dat focussen op wat er nog niet goed gaat, werkt als het gaat om het aanleren van nieuwe vaardigheden en het werkt als je een concreet probleem moet oplossen. Als je naar de tandarts gaat, ga je (neem ik aan) niet eerst vertellen hoe goed het met je huwelijk gaat, hoe fijn de kinderen het doen op zwemles en dat je tien kilo bent afgevallen. Nee, je vertelt waar het pijn doet. Maar het doet nog iets anders: het beïnvloedt het verhaal dat je jezelf vertelt. En het verhaal dat je jezelf vertelt beïnvloedt de pret- of stress stoffen die je aanmaakt. En de pret- en stress stoffen die je aanmaakt bepalen je stemming op korte en op lange termijn.

De vraag is dus: “Hou je je bezig met wat je wil vermijden in het even of met waar je naartoe wil? Hou je je bezig met wat makkelijk, leuk en vanzelf gaat of met wat er moeilijk is en nog veel en hard werken vergt?”

Ik werkte eens met een vrouw die straatvrees had. Niet zo’n klein beetje straatvrees maar zodanig dat ze als ze een goede dag had de vuilnis buiten kon zetten maar dat dat een uur of twee aan moed verzamelen en sigaretten roken kostte. De rest van de dag kwam ze dan vervolgens niet buiten. Ik heb met haar gewerkt met het fobie-model uit de NLP. Twee weken later was ik weer bij haar en vroeg hoe het was gegaan. Ze keek nogal somber en zei dat ze een zware tijd had gehad. Zo was ze met haar dochter bij de IKEA wat gaan drinken en dat vond ze best spannend. En op een dag wilde ze iets schoonmaken en voor ze het wist zat ze in de bus op weg naar de Blokker. In de bus had ze zich er over verwonderd hoeveel er veranderd was want ze was al jaren niet buiten geweest. En ze had zich er ook over verwonderd dat ze zonder nadenken zomaar in de bus was gestapt. Maar ja, het was allemaal wel heel spannend geweest en ze had ook in de Blokker amper om zich heen durven kijken. Pardon? Is dit de vrouw die twee weken geleden nog aan huis gekluisterd zat? Is dit de vrouw die al jaren nergens kwam? Toen ik dat zei keek ze me verrast aan, ze was al bijna weer vergeten hoe haar leven twee weken geleden was en ze was dapper met de WAT WERKT ER ONDANKS ALLES DAT AL BETER IS GEGAAN TOCH NOG NIET-regel aan de slag gegaan.

Je komt hier uit door een combinatie-aanpak. Zowel de tekorten aanvullen (goede voeding, goede supplementen!) en je brein-gewoontes aanpakken (wat je denkt, hoe je denkt en wat je daar bij voelt). Klinkt natuurlijk een beetje makkelijk. En dat is frustrerend als je al heel lang tobt met stemmingswisselingen en donkere gedachten. En nee, het is niet per se zo makkelijk maar het is wel mogelijk! En dat heeft weer te maken met de neuroplasticiteit van je brein.

Neuroplasticiteit wil zeggen dat je brein ‘kneedbaar’ is. Dat je je brein als het ware kunt her-opvoeden. Het depressie-pad is op dit moment een stevige snelweg in je brein geworden en het goed-voelen-pad is een ieniemienie bospaadje. En net zoals je spieren kunt trainen, kun je je brein trainen. Meer weten? Of wil je een vraag stellen? Neem gerust contact op!