Bij de Les (ADHD bij meisjes)
ADHD gaat niet alleen over kinderen die over banken springen en altijd te laat komen, die anderen nooit uit laten praten en struikelen over hun eigen voeten. ADHD en ADD, de equivalent zonder hyperactiviteit, uiten zich op verschillende manieren.
Wil je verder lezen? Scroll naar beneden of lees hier het hele artikel!
Voor deze
meiden is
vriendschap
van nog groter
belang
Gevolgschade
ADHD gaat niet alleen over kinderen die over struikelen over hun eigen voeten. ADHD en Met als enige echte overeenkomst dat
Enige tijd geleden zat ik bij de schoonheidsspecialiste voor een verwenuurtje. Ik was moe en toe aan even tijd voor mezelf. En zoals dat gaat ontstond er een praatje over ‘niets’. ‘Goh en wat doe je voor werk?’ ‘Ik ben directeur van het ADHDcentrum in Delft.’ ‘Oh, dan is het niet zo gek dat je moe bent, met al die drukke kinderen.’ Kijk, dáár word ik dus moe van! Van de stereotype gedachten die mensen bij ADHD hebben. Je moest eens weten hoe vaak het niet zo is!
Acceptatie bij meisjes
De meeste mensen uit het onderwijs weten gelukkig beter. Voor dit artikel over ADHD bij meisjes en, gezien de leeftijd waarmee u als professional mee werkt, pubermeisjes in het bijzonder, ging ik te rade bij de echte experts: de moeders met ADHDdochters, de volwassen vrouwen met ADHD, de professionals die succesvol een snaar weten te raken bij ADHDpubermeisjes. De rode draad van dit minionderzoekje wil ik met u delen. Deze experts zeiden unaniem: bij jongens is druk en warrig gedrag nog wel acceptabel wellicht zelfs stoer. Maar bij meisjes wordt het minder gepast gevonden. Dus al veel eerder en in nog grotere mate treedt er aanpassingsgedrag op. Een hang naar sociaal wenselijk gedrag om toch vooral maar oké gevonden te worden.
Symptomen eromheen
Dit stemt overeen met een onderzoek dat gedaan werd naar ADHD bij meisjes door de Amerikaanse onderzoekers Stephanie Cardoos en Stephen Hinshaw. Daaruit bleek dat voor deze groep vriendschap van nog groter belang was dan voor meisjes in het algemeen. Maar er bleek ook uit dat juist het sluiten en houden van vriendschap voor deze groep lastiger was. Die paradox zien we vaker bij ADHD: wat iemand nodig heeft en wat iemand kan, bijt elkaar. Dat heeft niet alleen te maken met ADHD. In ons ADHDcentrum in Delft noemen we dat gevolgschade. Je zou het ook kunnen zien als het sneeuwbaleffect. Door alle ervaringen in het leven en vooral de tikken op de neus ontstaat er een gevoel van ADHD
Van ADHD bij meisjes
banken springen en altijd te laat komen, die anderen nooit uit laten praten en
ADD, de equivalent zonder de hyperactiviteit, uiten zich op verschillende manieren.
iemand het heel druk heeft in zijn hoofd.
afwijzing, er niet toe doen, het gevoel niet te passen,
het gevoel ‘te’ te zijn (te druk, te onhandig, te snel, te
langzaam). Er ontstaat van alles omheen. Faalangst,
gebrek aan zelfvertrouwen, boosheid en allerlei in meer
of mindere mate effectief aanpassingsgedrag.
Remmen of gas geven
Bij pubers onderscheid ik twee types van aanpassings-
gedrag dat verder gaat dan ‘gewoon puberen’. Het eerste
is nog meer gas geven. Dit zijn de meiden die grenzeloos
lijken te zijn geworden. Dingen doen die niet mogen,
dwars gedrag, over de grenzen van zichzelf en anderen
gaan. Je zou dit kunnen toeschrijven aan ADHD. Dan zeg je
eigenlijk: ‘Ze doet zo want ze heeft dat’. Maar als blijkt dat
je iets doet aan de gevolgschade, verdwijnen ook veel van
dit soort symptomen. En dat is een perspectief dat meer
uitdaagt om te kijken hoe je iemand kunt ondersteunen
dan vanuit het determinisme dat een diagnose nog wel
eens oproept! Het andere soort aanpassingsgedrag is nog
meer op de rem te trappen. Dit zijn de meiden die nog
meer in zichzelf gekeerd raken, onbereikbaar en onpeilbaar.
Ook hier zou je kunnen zeggen: dat is ADD. Waar ook hier
geldt: wat is in aanleg aanwezig en wat is ontstaan doordat
de sneeuwbal is gaan rollen?
Zelfvertrouwen helpt
Wil je je bezighouden met ADHD, dan houd je je al snel
bezig met stereotypen, en vooral ook met het kleine
sneeuwballetje dat het bovenaan de berg nog was. Maar
dat balletje is amper nog te vinden. Houd je je bezig met
alles wat daarna ontstaan is, dan is er veel meer winst te
behalen. En hoe doe je dat dan? Ik zeg wel eens: het beste
recept bij ADHD is het vergroten van zelfvertrouwen. Want
veel mensen met ADHD handelen grotendeels vanuit het
gevoel: ik bent te druk, ik doe er niet toe, ik hou wel mijn
mond, ze begrijpen me toch niet of overtuigingen van
dien aard. Gaat u dat maar eens een hele dag tegen uzelf
zeggen. Ik denk dat u nu al weet hoe u zich aan het einde
van de dag zult voelen. En hoe dat gevoel uw gedrag zal
beïnvloeden!
Minder naar ADHD kijken
Vanuit het ADHD-centrum in Delft begeleiden we kinderen
en volwassenen daarom vanuit een ander perspectief.
Eigenlijk kijken we niet zo naar het ADHD-stuk. Veel meer
kijken we naar de vraag wat deze persoon aan kwaliteiten
heeft om zichzelf weer in balans te krijgen. De ervaring
leert dat deze aanpak bij pubers bij uitstek succesvoller is
dan de weg van ‘structuur, rust en regelmaat’.
Ieder mens wil gehoord worden, gezien worden, begrepen
worden. Juist dat stuk gaat bij ADHD vaak de mist in omdat
er zoveel turbulentie en gedoe is ontstaan. We gaan vervolgens
die turbulentie en dat gedoe aanpakken, maar dat
is niet de kern. Als het ADHD-stuk een gegeven is dat niet
‘gefixt’ hoeft te worden, dan blijken we te gaan kijken met
een andere bril. Een bril van mogelijkheden. Want mensen
met ADHD zijn veel meer dan te druk, te dromerig, te sloom
of te onhandig. De professionals die succesvol blijken te zijn
bij ADHD-meiden zeggen: contact, contact, contact. Zien wie
iemand is. Want iedereen met ADHD is veel meer dan die
diagnose. En het is belangrijk om dat te weten!
Cathelijne Wildervanck is directeur van een cluster van ADHDcentra
en auteur van ADHD: hoe haal je het uit je hoofd?
Info: www.adhd-zh.nl
ADHD wordt in het diagnostisch handboek DSM-IV-TR
beschreven als bestaande uit drie verschillende types:
ADHD-I, het overwegend onoplettende type (ADHD
Predominantly Inattentive Type). Dit is het type waarbij
vooral sprake is van ernstige en aanhoudende aan-
dachtszwakte (dromerig, moeite om de aandacht in het
hier-en-nu te houden). Dit wordt ook wel het ADD-type
genoemd. Deze aanduiding wordt echter sinds de publi-
catie van DSM-IV formeel niet meer gebruikt.
ADHD-H, het overwegend hyperactieve en impulsieve
type. Hier is vooral sprake van ernstige en aanhoudende
impulsiviteit en hyperactiviteit.
ADHD-C, het gecombineerde type. Zowel de problemen
van het onoplettende als het hyperactieve type zijn
aanwezig. Dit type ADHD komt het meeste voor.